MADRASALARDA DINIY BAG'RIKENGLIK KUNI
МАДРАСАЛАРДА ДИНИЙ БАҒРИКЕНГЛИК КУНИ
16 ноябрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги ўрта махсус ислом билим юртларида “16 ноябрь — Халқаро бағрикенглик куни”га бағишланган “Диний бағрикенглик тамойиллари — ёшлар талқинида”, “Ўзбек халқи бағрикенг халқ”, “Динлараро бағрикенглик – тараққиётимиз кафолати”мавзуларида илмий-амалий давра суҳбати ўтказилди.
Республикамизда 16 конфессияга мансуб 2038 та диний ташкилотлар фаолият юритмоқда. Мустақиллик йилларида юзлаб черков, синагога ва ибодат уйлари барпо этилди, таъмирланди. Улар қаторида Тошкент, Самарқанд, Навоийдаги православ ибодатхоналари, Тошкент шаҳридаги католик костёли, Самарқанддаги Арман-апостол черкови, Тошкентдаги Будда ибодатхонасини қайд этиш мумкин.
Мазкур суҳбатда 1995 йил 16 ноябрда ЮНЕСКО халқаро ташкилоти “Бағрикенглик тамойиллари декларацияси” қабул қилиниб, Декларацияда ирқи, жинси, келиб чиқиши, тили, динидан қатъи назар, бағрикенгликни тарғиб этиш, инсон ҳуқуқлари ва эркинликларга ҳурмат билан қараш каби мажбуриятлар акс этганлиги ҳамда ҳар йили 16-ноябрь бағрикенглик куни сифатида кенг нишонлаб келинаётганлиги ҳақида батафсил тушунчалар берилди.
Бугунги кундаги диний низолар, бегуноҳ инсонларнинг қатл этилиши, ёш гўдаклар, аёллар ва кексаларга кўрсатилаётган тажовузкарона муносабатлар, масжид ва ибодатхоналарнинг вайрон этилишининг сабабларидан бири-ўзаро диний бағрикенгликнинг мавжуд эмаслиги расмлар асосида намойиш қилингани йиғилганларни яна бир бор огоҳликка чақирди.
Шу билан бирга Диний бағрикенглик турли дин вакиллари эът
MADRASALARDA DINIY BAG'RIKENGLIK KUNI
16 noyabr` kuni O'zbekiston musulmonlari idorasi tasarrufidagi o'rta maxsus islom bilim yurtlarida
“16 noyabr` — Xalqaro bag'rikenglik kuni”ga bag'ishlangan “Diniy bag'rikenglik tamoyillari — yoshlar
talqinida”, “O'zbek xalqi bag'rikeng xalq”, “Dinlararo bag'rikenglik – taraqqiyotimiz kafolati”
mavzularida ilmiy-amaliy davra suhbati o'tkazildi.
Respublikamizda 16 konfessiyaga mansub 2038 ta diniy tashkilotlar faoliyat yuritmoqda. Mustaqillik
yillarida yuzlab cherkov, sinagoga va ibodat uylari barpo etildi, ta'mirlandi. Ular qatorida Toshkent,
Samarqand, Navoiydagi pravoslav ibodatxonalari, Toshkent shahridagi katolik kostyoli, Samarqanddagi
Arman-apostol cherkovi, Toshkentdagi Budda ibodatxonasini qayd etish mumkin.
Mazkur suhbatda 1995 yil 16 noyabrda YUNESKO xalqaro tashkiloti “Bag'rikenglik tamoyillari
deklaratsiyasi” qabul qilinib, Deklaratsiyada irqi, jinsi, kelib chiqishi, tili, dinidan qat'i nazar,
bag'rikenglikni targ'ib etish, inson huquqlari va erkinliklarga hurmat bilan qarash kabi majburiyatlar
aks etganligi hamda har yili 16-noyabr` bag'rikenglik kuni sifatida keng nishonlab kelinayotganligi
haqida batafsil tushunchalar berildi.
Bugungi kundagi diniy nizolar, begunoh insonlarning qatl etilishi, yosh go'daklar, ayollar va keksalarga
ko'rsatilayotgan tajovuzkarona munosabatlar, masjid va ibodatxonalarning vayron etilishining
sabablaridan biri-o'zaro diniy bag'rikenglikning mavjud emasligi rasmlar asosida namoyish
qilingani yig'ilganlarni yana bir bor ogohlikka chaqirdi.
Shu bilan birga Diniy bag'rikenglik turli din vakillari e'tiqodidagi mavjud aqidaviy farqlardan
qat'i nazar, ularning yonma-yon, o'zaro tinch-totuv yashashini anglatishi, har kim o'z e'tiqodiga amal
qilishda erkin bo'lgani holda bu huquqqa boshqalar ham ega ekanini e'tirof etmog'i lozimligi, diniy
bag'rikenglik hamisha diniy zamindagi adovatga qarshi o'ziga xos qalqon vazifasini o'taganligi haqida
aytib o'tildi.
Talabalarga O'zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining bir necha moddalari jumladan, 18-31-
moddalaridainsonlar uchun boshqa erk va huquqlar qatorida vijdon erkinligi, dinga e'tiqod qilish yoki
qilmaslik erki kafolatlanganligi to'g'risida tushunchalar berildi.
Ilmiy-amaliy davra suhbatida O'zbekiston fuqarolarining vijdon erkinligi va din erkinligi
sohasidagi konstitutsion huquqlarini ta'minlash, turli millat va din vakillari orasida totuvlikni
mustahkamlash, millatlar va dinlararo muomala madaniyati, umuminsoniy qadriyatlarga hurmatni
shakllantirish, jamiyatda diniy bag'rikenglik va dinlararo do'stlik-hamkorlik g'oyalarini
mustahkamlashga alohida e'tibor qaratilishi, O'zbekistondan yetishib chiqqan allomalar ijodida diniy
bag'rikenglik tamoyillarining yoritilishi talabalar tomonidan keng talqin etildi.
Suhbat yakunida talabalar o'zlarini qiziqtirgan savollarga javoblar olishdi.
иқодидаги мавжуд ақидавий фарқлардан қатъи назар, уларнинг ёнма-ён, ўзаро тинч-тотув яшашини англатиши, ҳар ким ўз эътиқодига амал қилишда эркин бўлгани ҳолда бу ҳуқуққа бошқалар ҳам эга эканини эътироф этмоғи лозимлиги, диний бағрикенглик ҳамиша диний заминдаги адоватга қарши ўзига хос қалқон вазифасини ўтаганлиги ҳақида айтиб ўтилди.
Талабаларга Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг бир неча моддалари жумладан, 18-31-моддаларидаинсонлар учун бошқа эрк ва ҳуқуқлар қаторида виждон эркинлиги, динга эътиқод қилиш ёки қилмаслик эрки кафолатланганлиги тўғрисида тушунчалар берилди.
Илмий-амалий давра суҳбатида Ўзбекистон фуқароларининг виждон эркинлиги ва дин эркинлиги соҳасидаги конституцион ҳуқуқларини таъминлаш, турли миллат ва дин вакиллари орасида тотувликни мустаҳкамлаш, миллатлар ва динлараро муомала маданияти, умуминсоний қадриятларга ҳурматни шакллантириш, жамиятда диний бағрикенглик ва динлараро дўстлик-ҳамкорлик ғояларини мустаҳкамлашга алоҳида эътибор қаратилиши, Ўзбекистондан етишиб чиққан алломалар ижодида диний бағрикенглик тамойилларининг ёритилиши талабалар томонидан кенг талқин этилди.
Суҳбат якунида талабалар ўзларини қизиқтирган саволларга жавоблар олишди.